Documentos de la Nunciatura
Apostólica de Madrid
SOBRE LAS APARICIONES DE EZKIOGA
(1931-1934)
II
EL DOSSIER ECLESIÁSTICO
B
DOCUMENTACIÓN DE LA NUNCIATURA
DE MADRID
Documento 12
ASU. Protoc.2015/1933. ff.26-37.
Mecanografiado, con firma autógrafa.
Respuesta del Obispo de Vitoria al
Santo Oficio
I h s.
Victoriae, 19 augusti 1933
Eminentissime
Princeps,
Una cum veneratis
litteris Eminentiae Vestrae Revmae. ad me datis die 14 iulii 1933, qua par est
reverentia, accepi, pro opportuna notitia et norma, recursum Francisci Aguirre
et aliquorum de civitate “Bilbao”, qui instant ut isntituatur inquisitio circa praetensas
apparitiones B.Mariae V. in monte de “Ezquioga”.
Ut mentem meam hac super re Eminentiae Vestrae, iuxta optata
sua, aperiam, breviter dicam I) de his quae in monte de “Ezquioga” contingunt
et contingere dicuntur; 2) de personis quae ibídem interventum habent; 3) de
absentia elementi supernaturalis tanquam illorum causa ex omnibus indicis
deducta; 4) de modo agendi Ordinarii dioecesani occasione horum factorum; et 5)
de actuali rei statu.
I. De his
quae in monte de “Ezquioga” contingunt.
Die 30 iunii
1931 – i.e. cum eram a Reipublicae Gubernio in exsilium in Galliam relegatus -
et pluribus aliis subsequentibus diebus, duo pueri fratres, annorum octo et
decem, in domo taberna loci “ANDUAGA DE EZQUIOGA” cum parentibus suis
commorantes, dixerunt se, incipiente nocte et usque ad decimam circiter noctis
horam, conspicere in monte B.Mariam Virginem generatim perdolentem, licet non
semper ambo, vel singuli etiam diversis horis, sub eadem forma eamdem
B.Virginem viderent.
Divulgata
rei notitia coepit congregari in monte de “Ezquioga” sub noctu et usque ad
decimam vel undecimam noctis horam - cum subsequenti itinere usque ad mediam
noctem et utra – ingens fidelium multitudo quae spe movebatur videndi B.Mariam
Virginem post recitatum mariale Rosarium.
Iam inde a
primis earum suppositarum apparitionum diebus, alii etiam apparuerunt dicentes
se etiem B.Mariam Virginem, in eodem loco et sub diversis figuris, videre,
quinimo plures ex ipsis asserebant se non tantum ibi sed et aliis in locis,
domi e.gr. vel in ecclesiis locorum “Herrera” “Albistur” “Cegama” “Azcoitia”,
post recitatum Rosarium eamdem B. Mariam Virginem diversimode conspicere. Hi
omnes a populo “VIDENTES” sunt nuncupati.
Nec tantum
visionem B. Mariae V. asserebant sed et ab eadem revelationes et responsa
accipere super quaestionibus quae eidem ipsi proponebant, v. gr. super his quae
in Hispania erant deinde futura, super statu gratiae vel peccati animarum
quarundam et super aliis quaestionibus
de quibus postea dicam - frivolitatem et vanam curiositatem redolentes.
Deinde
plures ex sic dictis videntibus públicum, pluries, nuntium dederunt – et quidem
ut a B. Maria Virgine acceptum – assignato etiem die, de proxime futura
apparitione eiusdem B. Mariae Virginis omnibus in loco “Ezquioga” adstantibus,
etsi semper eventus fefellerit.
Ex
videntibus aliqui durante supposita visione in statu cataleptico manebant quod
praesertim contingit in iuvene annorum circiter triginta cui nonen Franciscus
Goicoechea (Pachi) celeberrimus olim inter omnes sic dictos videntes.
Raymunda
Olazábal – post illum prima – puella annorum 18, die 15 octobris 1931, coram
ingente, circiter videlicet 14,000 animarum, multitudine, quae eo die spe
nuntiatae apparitionis B.M.V. omnibus praesentibus ibidem convenerat, manus
levavit vulneratas asserens se ab eadem B. Maria Virgine illa vulnera tunc
accepisse.
Nec desunt
qui ex “videntibus” – Benedicta Aguirre
e.gr. puellula annorum decem – ita coram adstantibus appareant quasi
sentiant dolores passionis D.N.I.C.
II. De
personis quae in loco “Ezquioga” interveniunt.
Ex his aliae
sunt quae “videntes” dicuntur, aliae quae earum patrocinium susceperunt et
fidelium fidem in supernaturalitate eventuum loci “Ezquioga” diversis modis,
aliquando cum mendaciis et iniuriis coniunctis, fovere contendunt.
AD SIC
DICTOS VIDENTES QUOD ATTINET non minus septuaginta a pluribus numerantur qui
B.M.V. videre dicunt vel quotidie-saltem plurimi- vel etiam pluries in die. Omnes
snt infimae plebis, ruricolae generatim et prorsus fere illiterati. Plures etiam
probati sunt non in paroecia meliores sed natura vel etiam vitio, praesertim
alcoholico, abnormales. Omnes quoque inoboedientia notati.
FRANCISCUS GOICOECHEA - olim ut dixi
“videntium” princeps qui nunc iam et nomen et creditum amissit – est multo vino
deditus – sicut et alius celebris videns GARMENDIA -. Ambo deinde in mendatia
et contradictiones inciderunt.
RAYMUNDA OLAZÁBAL – quae etiam nunc
post sua aperta mendatia creditum pariter amissit quem antea maximum apud
multos habuit – eiecta fuit e domo ubi tamquem famula deserviebat in urbe
Sancti Sebastiani eo quod nocte quadam sonambula intendebat capillos tondere
dominae suae dormientis. E
domo etiam sacerdotis consanguinei sui eiecta fuit eo quod noctu iuvenes
comitaretur et levem vitam ageret.
Aliae duae
ex videntibus – ex suo cum his qui ad locum Ezquioga accedebant coMme.rcio
extra matrimonium filium in lucem ediderunt, quod quidem versibus quibusdam
typis mendatis divulgatum est in quibus irreverenter quidem sermo fit de
“Infantibus Iesu” qui in loco EZQUIOGA apparent, dono datis a Virgine et de his
qui in posterum etiam apparebunt si res ita procedant, i. e. si iuvenes viri et
mulieres in illo loco libere familiaritatibus operam dant.
BENEDICTA
AGUIRRE – de que sermo est in epistola ad S. Officium missa – spacialem
mentionem inter videntes meretur. Puella est decem annorum cum “videre”
incepit, naturae prorsus debilis, sicut et aliae ex dictis videntibus, quae in
dictis suis constans non fuit, quae suggestionis a matre sua, eamdem comitante,
tempore “visionis” accipiebat, quaeque scripto asseruit a B.M.V. mandatum
accepisse NON OBEDIENDI EPISCOPO SUO qui ipsam prohibuit quominus ad locum
Ezquioga accederet. Quanvis a parocho suo monita et comminatis poenis
adhuc perseverat in peccato et hanc falsissimam speciem non retractavit.
INTER EOS QUI VIDENTIUM PATROCINIUM SUSCIPIUNT et omnibus
modis res loci “EZQUIOGA” promovent, praesertim inveniuntur:
1) RAYMUNDUS
RIGNE, natione gallus qui in locum Ezquioga post diem 30 iunii 1931 venit et
negotium instituit artis fotographicae de rebus praesertim “Ezquioga” unde
vivit. Ipse mihi dixit se pane privari si fideles ad locum “Ezquioga” non
accedant. Typis evulgavit, furtivo quidem modo, in quibus plura falsa et
iniuriosa continentur. Epistolas etiam plures dedict ad me,
ad meum Vicarium generalem et ad Iustitiae promotorem insolentia et iniuriis
etiam plenas. Nec habet optimam famam.
2) IOSEPHUS ECHEZARRETA – Est
dominus montis ubi apparitiones contingere dicunt. Licet nunc gratuitus sit ad
montem accessus non tamen antea et deinde pretium locationis optime a quibusdam
ibidem mercaturam exercentes. Nunc – sicut antea – probatus est suo Episcopo
inobediens et turpis lucri cupidus. Paucis eohinc annis oficinam
cinematographicam in loco “Villafranca” fundavit ubi plura indigna nominis
christiani exhibebat et cum meis monitis acquiescere noliusset, debui per
epistolam ad parochum missam talem oficinam damnare.
3) JULIUS LECUE qui ut a pluribus
acceptum est, praeter legitimam uxorem aliam habet mulierem quam frequentat.
Ipse praesertim Raymundae Olazábal patronum se exhibet eamque mole sui corporis
occultavit ut adstantes non viderent vulnera quae Raymunda sibi inflixit vel
quae illi ab alio cultro parvulo inflicta fuere et quae postea asseruit sibi a
B. María Virgine esse facta.
4) Sac. AMADUS BURGUERA, olim religiosus O.F.M.e dioecesi
Valentina qui rebellem prorsus se exhibet et suo Episcopo et mihi, sicut antea
meo generali Vicario. Sine licentia – imo contra praescriptum – sui Episcopi et
mei integros memses transigit in loco EZQUIOGA; Missam non celebrat, nec
generatim communionem suscipit, cum magno fidelium scandalo; vetitum constanter
violat sacerdotibus impositum – et de quo ipse specialiter verbo et scriptis
monitus est – non accedendi ad locum “Ezquioga”; dominum montis excitavit –
habeo documentum hoc probans – ad capellam ibidem exstruendam etiam sine
Episcopi licentia et postquam haec denegata públice est; et munus sibi
arrogavit directoris videntium licet non omnes ad ipsum accedant praesertim
postquam aliis “videntium” patroni, praesertim Raymundus Rigne et Sebastianus
L. de Lerena litteras contra eum scripserant potissimum quia P. Burguera
contendit tantum eas quae ab ipso diriguntur veras ese B. Mariae videntes.
5.
SEBASTIANUS L. DE LERENA, de quo in epistola ad S. Officium, vir quidem
catholicus sed non prorsus sanae mentis. Testimonium habeo a medico quodam viro
optimo sibi notissimo.
6.
TERESIA EPALZA, de qua in eadem ad S. Officium epistola, nec ipsa sanae mentis,
et quae, iuxta testimonium praedicti medici, fuit per aliquod tempus in domo
quadam infirmorum elienatorum.
7. CARMEN MEDINA, optima quidem
femina, ditissima, olim per plures annos religiosa professa, quorumdam
videntium olim patrocinium exercuit quaeque plura millia libellarum ut ipsos
iuvaret impendit. Ipsa fuit quae ad me adduxit in locum LAPPUIE IN GALLIA
quatuor ex videntibus. Iam eorum patricinium deseruit praesertim postquam ipsa
suis oculis ut meo generali Vicario significavit die 3 februarii 1932 in urbe
S. Sebastiani vidit fraudes et mendacia Francisci Goicoechea et Raymundae
Olazábal. Tamen et ipsa rebellionis nota signari debet, nam promissis suis
contradicendo, adhuc accedir ad locum “Ezquioga” et fobet ceterorum
rebelliones.
8. IOSEPHUS AYERBE, vir bonus sed levis prorsus animi, qui
plura falsa comprobata arte belographica, furtivo quidem modo, publica fecit. Emendationem
monitus promisit.
9. Lego in folio typis edito
videntes in Ezquioga esse mille, quod quidem iuste cachinnum movet.
III. Absentiam elementi
supernaturalis in iis quae in monte “Ezquioga” contingun plura sunt quae
evidenter suadere videntur:
1) Videntium adiuncta. Praeter ea
quae antea de pluribus dixi haec sunt notatu dignissima: a) quod sic dicti
“videntes” sunt quasi in STATU videntium constituti. Nam B.M. Virginem videre
et audire dicunt omnibus diebus et horis in quibus ad locum Ezquioga accedunt
cum gentes congregantur ad recitandum mariale Rosarium, imo et alibi – saltem
plures – cum pariter plures ad talem recitationem congregantur; b) quod sic
dicti videntes habent securitatem futurae suae visionis, horam determinant quam
etiem aliquando sua sponte mutarunt licet antea dixerint sibi esse a
B.M.Virgine assignatam. Testis est P. Iosephus Laburu, S.I., medicus et professor
Biologiae in Universitate Gregoriana qui plura experimenta circa “videntes”
praesertim Raymundam Olazábal, Evaristam Galdos et Benedictam Aguirre fecit; c)
videntium vita quae non est sanctior imo levior est post tales visiones. Nullus
est apud eos orationis, humilitatis, obedientiae spiritus; d) quod publicitatem
et honores quaerunt et munera, convivia, itinera aliaque a pluribus acceptam,
unde plures ex his – qui antea labore suo vivebant – otiose longo tempore
vixerunt.
2) Puerilitatem et falsitatem tum
historicam tum dogmaticam plurium quae videntes propagant tamquam a B.M.Virgine
sibi dicta. E.gr. quod commitabitur Benedicta Aguirre in auto; quod optimum
habebit exitum chirurgicae operationis factae duci “de Tarifa”, qui tamen ex
eadem mortuus est; quod aderat in purgatorio amicus quidam doctoris Aranzadi,
qui tamen adhuc in vivis erat cum quaestio a vidente B.M.V. fuit proposita;
quod Deus nunquam veniam concedet peccati non credendi veritatem apparitionis
loci “Ezquioga”; quod B.M.V. tales vel quales indulgentias etiam plenarias
concessit numismatibus crucibus rosariis a videntibus sibi in loco “Ezquioga”
exhibitis; Benedicta Aguirre, ut dixi, testata fuit se a B.M.V. accepisse
mandatum non obediendi suo Episcopo. Franciscus Goicoechea, interrogatus a meo
Vicario generali cur longum iter arripuerit ad communicandas suas “visiones”
Episcopo non proprio – i.e. Santanderien. – habens tunc proximun, in loco
Anglet, Episcopum proprium, respondit quod a B.M.V hoc consilium acceperat “ne
cogeretur fines Hispaniae transire”. Idem Franciscus Goicoechea nuntium publice
dedit tamquam a B.M.V. acceptum eiusdem apparitionis omnibus in loco Ezquioga
adstantibus primum pro die 26 decembris 1931 deinde pro die 26 ianuarii 1932;
quod cum non fuerit comprobatum postea tale numtium negavit, sed coram eis qui
nesciebant declarationes scripto datas ab eodem Francisco iustitiae promotori a
Vicario generali misso.
Raymunda Olazábal abstulerat e domo
Carmen Medina plura numismata argentea et huic dixit, tamquam a B.María V.
acceptum, quod diabolus fuisset auctor huius furti licet postea fassa fuit
eidem Dna. Medina ipsam Raymundam fuisse quae numismata furata fuit, sicut
eidem significavit – ut declaravit Carmen Medina Vicario generali –se quotidie
ad communionem accedere vanitatis causa, licet per plures hebdomadas peccata
sua non confiteatur. Sed inter omnia quae falsa probata sunt eminet quod
accidit die 15 octobris 1931, adstantibus in loco Ezquioga circiter 15,000
personis, quando videlicet eadem Raymunda coram omnibus manus levavit habens in
eisdem vulnera quae asseruit a B.M.V. tunc fuisse sibi inflicta. Inquisitio
facta fuit super hoc, sequenti die a meo Vicario generali qui in loco
“Ezquioga” se constituit, in qua constant: I) eiusdem Raymundae adversa
antecedentia de quibus antea; II) contradictiones et mendatia in sua
declaratione; 3) medicorum testimonium de conditione prorsus naturali vulnerum
et quod omnibus attentis ab ipsa – non ab alia persona- fuerint facta, et
quidem instrumento quod optime poterat esse folium “Gillette” ad barbam
radendam; 4) testium depositiones circa folium “Gillette” quod in loco ubi
Raymunda manus lavavit visum fuit, circa manuum occultationem paulo antea, et
circa personas circundantes et occultantes ipsan Raymundam, inter quas alia
“videns” Iosepha Lasa quae, interrogata circa locum in quo vulnerum inflictio
evenerit, distinctum assignavit ab eo quem Raymunda dixerat; 5) adest etiem
scriptum testimonium optimae feminae Mariae Ozores quae iuxta eamdem Raymundam
consistens, clamavit “MENDACIUM” eo ipso momento in quo Raymunda manus
vulneratas levavit asserens a B.M.V. sibi inflicta esse talia vulnera; 6)
tándem vulnera curata fuerun modo et
tempore normali.
Demum die Ascensionis anni 1932
plures personas terram comederunt eo quod videns loci “Urrestilla” eisdem
significaverant quod haec erat voluntas B.M.V. sibi tunc manifestata ut ita
sanctificarentur.
3. Experientiae factae a P. Iosepho Laburu S.I. circa ali
quas ex precipuis sibi dictis videntibus, de quibus antea dixi, et pellicula ab
eodem religioso desumpta cum praedictae aderant in ea quam vocant “visionem” et
ex qua manifestó apparet fraus exhibitoria earundem.
IV. DE
INTERVENTU AUCTORITATIS ECCLESIASTICAE DIOECESANAE
Quadraginta
et tribus diebus antequan sic dictae apparitiones inciperent, die scl. I17 maii
1931, exsulare a mea dioecesi in Galliam per Gubernium Reipublicae coactus fui,
nec ad Dioecesim redire potui usque ad diem 12 aprilis 1933. Fuit igitur ante
hanc datam Vicarius meus generalis qui intervenire debuit, sed semper hoc fecit
– saltem quatenus tempus suppetebat – me monito et prosus iuxta mentem meam.
I. Locum apparitionum primo mense
ter occulte idem meus Vicarius generalis visitavit, monuitque loci sacerdotes
ut prudenter prorsus agerent ne ipsi fideles inconsulto inducerentur ad
statuendam, sine Ecclesiae iudicio, realitatem et supernaturalitatem eorum quae
ibi contingere dicebantur, licet ea quae essent notatu digna privatim
adnotarent.
II. Die 26 iulii 1931 idem Vicarius,
me prius personaliter consulto, notum publice fecit a) quod nulla aderat
ecclesiastica commissio in loco Ezquioga constituta; b) quod ibidem nullus
actus officialis cultus peragebatur; c) quod vetitae erant imagines quae tunc
vulgari incipiebant in quibus veritas apparitionum suppponebatur. Huius notae publicationi occasionem dedit
alia quae furtive in quibusdam foliis periodicis apparuit cum subscriptione “LA
COMISIÓN ECLESIÁSTICA” et in qua sermo erat de mutata hora officialis cultus.
III. Die 17 octobris 1931 idem
Vicarius generalis – ob vulgatissiman supernaturalitatem vulnerum quae Raymunda
Olazábal sibi inflixit iuxta antea dicta – notum publice fecit, ne fideles
deciperentur, quod ex inquisitione ab ipso personaliter peracta, nullum aderat
indicium probatum supernaturalitatis talium vulnerum, sed contra sufficiantia
motiva probata fuisse ad eadem tribuenda causis prorsus naturalibus.
IV. Die 26 decembris 1931 idem
Vicarius generalis misit ad locum EZQUIOGA Iustitiae Promotorem eo quod talis
esset dies assignatus a Francisco Goicoechea – tamquam ex revelatione B.M.V.
–pro publica omnibus eiusdem apparitione. Idem Promotor Iustitiae, testibus et
ipso Francisco auditis, comprobare potuit quod “videns” Goicoechea apparitionem
B.M.V. eius nomine falso promiserat. Eodem modo falsa comprobata fuit nuntiatio
apparitionis pro die 26 ianuarii 1932 quam idem Goicoechea, ut scripto suo
constant, nomine eiusdem B.M.V. fecit.
V. Die secunda ianuarii 1932, in comentario officiali
dioecesano evulgatum est, meo nomine, ab ipso Vicario generali, vetitum pro
Sacerdotibus accedendi ad locum Ezquioga. Occasio proxima publicationis huius
vetiti fuit visitatio quam infrascriptum accepit in loco LAPPUIE in Gallia,
quarumdam videntium, ex qua –una cum his quae antea habebam a meo Vicario
generali communicata- plenam obtinui persuasionem de absentia elementi
supernaturalis in loco EZQUIOGA.
VI. Mei
speciali mandato idem Vicarius generalis subjecit judicio Commissionis
Vigilantiae circa doctrinam, ea omnia quae ad sic dictas apparitiones
referebantur, et iuxta commissionis mentem, P. Iosephus Laburu – qui studia
specialia in ipso loco Ezquioga circa haec facta peregerat – a meo Vicario
generali rogatus fuit ut conferentias aliquas publice daret circa naturam
factorum supernaturalium et circa ea quae in loco Ezquioga contingebant. Tres
conferentias in hunc finem ipse P. Laburu dedit in tribus capitibus
provinciarum quae hanc dioecesim constituunt. Folia periodica extracta quaedam
publicarunt ad fidelium notitiam. Exemplar coMme.ntarii officialis ubi tale
extractum evulgatum fuit adiungitur.
VII. De meo etiem speciali mandato
Vicarius meus generalis vocavit ad se propietarium montis Ezquioga, scl.
Iosephum Echezarreta ut ipsi significaret meum vetitum ibidem construendi
tabulatum locum ubi sic dicti videntes exponebantur fidelium spectationi.
VIII. Die 15 iunii 1932 in eodem
coMme.ntario officiali dioecesano evulgata fuit prohibitio capellam aedificandi
in loco Ezquioga quam construere volebat Thomas Imaz.
IX. Eodem etiam tempore denegata
erectio stationum Viae-Crucis in praedicto monte hac semper ductus intentione
ne fideles crederent ecclesiasticam auctoritatem assentiri supernaturalitati
quae a videntibus eorumque patrinis asserebantur eoreumdem factorum.
X. Demum, ad parochos praecipuorum
videntium litteras egomet dedi ut eisdem significaret meum vetitum accedendi ad
locum EZQUIOGA. Haec prohibitio Benedictae Aguirre communicata a suo parocho
occasionem dedit litteris datis ad S. Officium a parentibus et patronis eiusdem
Benedictae quas eadem S. Congregatio ad me mittere dignata est.
V. AD ACTUALEM RERUM IN LOCO
EZQUIOGA QUOD ATTINET. Haec Sancto Officio significanda duxi: 1) cessasse
iamdiu – inde potissimum ab evulgata Vicarii generalis nota die 17 octobris
1931 – illos ingentes fidelium concursus ad locum Ezquioga; 2) non tamen
prorsus cessasse – ope praesertim eorum patronorum de quibus dixi et praesertim
Raymundi Rigne et P. Burguera – aliquem saltem fidelium concursum saltem diebus
festivis, et iis generatim ex ruricolis et simplicibus; 3) licet plures ex sic
dictis videntibus, post datam prohibitionem se abstineant ab accessum ad locum
EZQUIOGA, non deesse tamen quosdam inobedientes; 4) vix esse inter cordatos
viros qui non attribuat ea quae in loco Ezquioga contingunt suggestioni, et
patológico statu eorum quos videntes dicunt.
Et haec sunt Princeps Eminentissime,
quae, pro meo munere cum Eminentia Vestra communicanda a me erant quaeque, qua
par est veneratione et animi summissione, superiori S. Officii iuditio
subiicio.
Digneris, Eminentissime Domine, sensa
accipere devotissimae venerationis quibus et sum et permanere gaudeo.
Eminentiae
Vestrae Revmae.
Addictissimus
in Domino servus
+
Matthaeus,Episcopus Victoriensis
Emmo. Dom. Card. S.
Congregationis S. Officii Secretario.